Het gaat om het eeuwenoude rentmeesterschap.
Climate change, zo noemt het fenomeen. Een complex gegeven, waar heel wat controverse over bestaat, maar dat ongetwijfeld de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen mee zal bepalen. Maar er is veel meer dan klimaatverandering. De toenemende wereldbevolking, veranderende leefgewoonten, plattelandsvlucht en toenemende verstedelijking, de omschakeling of terugschakeling naar een bio gebaseerde economie.
Het zijn allemaal elementen die mee de toekomst zullen bepalen. De kans dat een of meer van mijn kleinkinderen de volgende eeuwwisseling zullen meemaken is reëel. Zij zullen dan weten en beleven wat wij vandaag nog niet weten.
Maar ik ben niet enkel grootvader, maar ook zoon, echtgenoot, vader, burger, consument, werkgever en nog veel meer. Bovendien draag ik een grote verantwoordelijkheid in de landbouwsector die als geen andere sector wereldwijd reeds de gevolgen van de klimaatverandering voelt. De sector is naast slachtoffer ook deel van de oplossing maar hij weet als geen ander hoe complex het gegeven is.
De sector wordt verweten te weinig te doen. “Niet ik maar de voedselsystemen moeten veranderen,” zo luidt het. Voedselsystemen zijn een opeenvolging van schakels. Zij worden voedselketens genoemd. Aan een keten moet je trekken, niet duwen! En daar moet je ook letterlijk iets voor over hebben.
Klimaatverandering en dus ook mijn verandering moeten in deze brede context worden geplaatst. Het gaat om meer dan wel of geen dag zonder vlees, wel of geen lampen door spaarlampen vervangen, wel of geen vliegvakantie, wel of geen moestuin, met de trap in plaats van met de lift gaan ... maar om het eeuwenoude rentmeesterschap, sinds vorige eeuw “duurzame ontwikkeling” genoemd.
Rentmeesterschap zegt duidelijker waar het om gaat. Duurzame ontwikkeling wijst op de dynamiek van het begrip. Het is nooit af. Het is werk van elke dag. Ik pas dan ook voor simplistische maatregelen of veranderingen die er enkel op uit zijn een geweten te schoppen en vervolgens te sussen. En ja, ook ik verander en pas mijn doen en laten aan als een goede huisvader, het rentmeesterschap indachtig. Het is mij hierbij om mijn gehele ‘voetafdruk’ te doen: gezondheid, veiligheid en maatschappelijke geborgenheid van mijzelf en mijn brede omgeving, beducht voor het scheppen van illusies en nieuwe problemen, dus weg van de waan van de dag.
Ik wil twee zaken aanhalen. In mijn persoonlijke omgeving heb ik meer aandacht voor voedselverliezen. Minder weggooien en de restjes opeten heeft een beduidend effect, hetzelfde geldt voor de manier waarop we omgaan met energie. In mijn professionele omgeving spendeer ik bewust een deel van mijn tijd aan ontwikkelingswerk. De ondersteuning van duurzame landbouwsystemen in andere delen van de wereld zal mee een antwoord bieden op de complexe problemen die ons te wachten staan.
Piet VANTHEMSCHE
Voorzitter Boerenbond
Lees hier de visietekst van Boerenbond over duurzame landbouw in Vlaanderen