Justice and Peace Europe continueert haar werking

Justice and Peace Europa is een netwerk van een dertigtal nationale commissies Rechtvaardigheid en Vrede in Europa. Om de werking te optimaliseren heeft de Europese Commissie Justice and Peace samenwerkingsverbanden met COMECE (de Europese Bisschoppenconferentie), Laudato Si Movement (voormalige Global Catholic Climate Movement, een netwerk van katholieke organisaties dat werkt aan de aanpak van de klimaatcrisis) en ELSi’A (of European Laudato Sí Alliance, als netwerk van verschillende kerkelijke instellingen en organisaties die streven naar een sociale en rechtvaardige transitie).

Doorheen het jaar zet Justice and Peace Europe in op enkele belangrijke momenten, en volgt ze de actualiteit:

• statement ter gelegenheid van de Internationale Dag voor Mensenrechten
• webinar over de boodschap van paus Franciscus voor Wereldvrededag
• Laudato Si Reflection Day (georganiseerd ism ELSI’A, de European Laudato Si' Alliance)
• webinar over de toekomst van Europa
• standpunten over actuele thema's
• internationale workshop voor de nationale commissies Rechtvaardigheid en Vrede
• …

Belgische leden organiseerden Algemene Vergadering

De algemene vergadering vindt jaarlijks plaats in het najaar, telkens in een ander gastland. Dit jaar was België aan de beurt. De Waalse Commission Justice et Paix en het Vlaamse Netwerk Rechtvaardigheid en Vrede namen de organisatie op zich.

Voorafgaand aan de eigenlijke Algemene Vergadering, was er het inhoudelijk congres, over 'Integrale ecologie: een rechtvaardige transitie als antwoord op de ecologische en sociale crisis', met een openingsconferentie, een reflectiedag met sprekers en terreinbezoeken, en het formuleren van een gezamenlijk statement. Als besluit van dit congres, plantten we samen een Laudato Si'-boom in Leuvense Groot Begijnhof, als zichtbaar symbolisch teken van het gezamenlijk engagement.

Aandachtspunten in de diverse werkingen

In de algemene vergadering kreeg elke nationale commissie Rechtvaardigheid en Vrede ook de kans om nieuws en vragen vanuit de eigen werking in te brengen. Weerkerende aandachtspunten waren onder meer:

• De impact van covid-19 op de werking, het aanbod, vrijwilligers,…
• Hoe de werking naar de bisdommen ondersteunen?
• Welke stappen kunnen gezet in oecumenische en interreligieuze samenwerking rond ecologie en rechtvaardigheid en vrede?
• Hoe jongeren bereiken?
• Wat is een goede communicatiestrategie (taal, vorm,…) om de rijke boodschappen en encyclieken van paus Franciscus te “vertalen” naar een breder publiek?
• De vernieuwing van het kernwapenarsenaal. Ook in België zijn de kernwapens (die er officieel niet zijn) aan vervanging toe. Vraag daarbij is – los van het feit of dit nodig en zinvol is – wat er met de oude kernwapens gebeurt? Worden ze ontmanteld (zo ja, door wie), doorverkocht (zo ja, aan wie),…
• Hoe sensibiliseren rond vaccinatie, zodat elkeen er recht op heeft, en hoe omgaan met “antivax-ers”?
• Woningnood en sociale huisvesting: hoe druk op politici verhogen om betaalbare huizen te voorzien?
• De commissie als denktank en adviesverlener met publicaties over uiteenlopende thema’s zoals mensenrechten, rol van sociale media, gendergelijkheid, internationale solidariteit, racisme en vooroordelen, COP26 in Schotland,…

Eenheid in verscheidenheid

Herkenbare en boeiende thema’s waren het. Dat kan verrassen, want de verscheidenheid aan commissies is groot. En de recente geschiedenis van landen in Oost-Europa is verschillend van die in West- of Zuid-Europa.

Elke (nationale) bisschoppenconferentie is destijds (in 1965, door paus Paulus VI) gevraagd om een eigen Commissie Rechtvaardigheid en Vrede op te richten, maar Rome laat zich niet in met hoe dit concreet gestalte krijgt. Gevolg is een rijke diversiteit aan concrete realiteiten en organisatievormen, al naargelang de mogelijkheden en bepaalde tradities.

In sommige Europese landen is een bisschop steevast secretaris en/of voorzitter van de commissie. Elders is dat niet zo, waardoor ook het gender-evenwicht in de Algemene Vergadering van J&P Europa gelukkig in de goede richting opschuift. Soms is het een zaak van enkele vrijwilligers, dan weer krijgt werken aan rechtvaardigheid, vrede en integrale ecologie vorm door een professionele betaalde equipe van pakweg tien personen. Het Vlaamse NRV situeert zich “ergens tussenin”, als netwerk van 9 solidariteitsorganisaties, met een vrijwillige voorzitter en (momenteel) twee halftijdse stafmedewerkers.