Op 25 januari 2024 nam Ecokerk deel aan een webinar georganiseerd door onderzoekers van het Jesuit European Social Center (JESC). Deelnemers kregen een voorlopig resultaat van de bevraging van 150 christelijk geïnspireerde gemeenschappen en organisaties in Europa – de zogenaamde FBO’s/Faith Based and Religious Organizations - en de rol die zij (willen) opnemen in de transitie naar een meer duurzame Europese landbouw.
De ecologische en sociale implicaties van het huidige Europese voedselbeleid zijn immers diepgaand. Voedsel is niet alleen een essentieel cultureel gegeven; de voedselprijzen zijn ook belangrijke economische en sociale graadmeters voor onze samenleving. Wat we eten, hoe we eten, en wat onze relatie is met de mensen die het voedsel verbouwen, daar komen fundamentele vragen bij kijken.
Vertrekpunt voor het gesprek waren de eerste resultaten van het onderzoeksproject dat in de tweede helft van 2023 werd uitgevoerd en waarvoor ook Ecokerk werd bevraagd.
Geïnspireerd door de 7 Laudato Si'-doelen zijn de initiatiefnemers ervan overtuigd dat ook gelovige organisaties een belangrijke rol kunnen en moeten spelen in een duurzaam Europees voedselbeleid. Het JESC-project wilt in deze een aanzet geven tot coalitievorming.
Béla Kuslits, ecoloog bij JESC, begon de webinar met het in kaart brengen van christelijk geïnspireerde organisaties die bewust bezig zijn met voedsel in de 27 EU-landen. De JESC-onderzoekers traden in contact met 150 organisaties die betrokken zijn bij gemeenschapsactiviteiten, plattelandsontwikkeling, en direct gebruik van grond. De daaropvolgende haalbaarheidsstudie onder 30 organisaties van de 150 identificeerde drie primaire aandachtsgebieden voor duurzame landbouw binnen deze groepen: een visie op agro-ecologie, levensstijlveranderingen inclusief verschuivingen in eetpatroon, en solidariteit met het mondiale Zuiden en het Europese platteland.
Dr. Stefan Einsiedel, bioloog en wetenschapsfilosoof in München, gaf vervolgens uitleg over de onrustwekkend toenemende druk op onze meest kostbare maar beperkte hulpbron: land. Hij onthulde dat slechts 29% van het aardoppervlak uit land bestaat, en dat daarvan ‘slechts’ 71% bewoonbaar is. Bijna de helft van dit bewoonbare land wordt momenteel al gebruikt voor landbouwdoeleinden, waardoor nog slechts een klein deel onaangeroerde natuur blijft. En die natuur staat onder druk door onder meer degradatie en verwoestijning, terwijl we voor het behoud en herstel van biodiversiteit net onaangetaste ecosystemen nodig hebben.
Daarna vestigde Dr. Suzy Serneels, beleidsmedewerkster van Broederlijk Delen, onze aandacht op de onhoudbare exploitatie van natuurlijke en menselijke hulpbronnen binnen een mondiale economie. Ze pleit voor het aannemen van een nieuw sociaal-economisch model, zoals de donut-economie, dat rekening houdt met het ecologische plafond en tegelijk sociale rechten waarborgt. De pleitbezorgster voor agro-ecologie wees op de noodzaak om niet alleen ons voedselsysteem duurzaam te maken, maar ook om de ongezonde machtsdynamiek die inherent is aan het huidige voedselsysteem aan de kaak te (blijven) stellen.
Johannes Moravitz, eco-adviseur bij COMECE (De Commissie van Bisschoppen van de Europese Gemeenschap), gaf toelichting bij het begrip integrale ecologie vanuit de encycliek Laudato Si'; de onderlinge verbondenheid van economische, culturele en sociale structuren is een niet te negeren realiteit. Moravitz merkte op dat mensen centraal moeten blijven staan in oplossingen.
De vertegenwoordiger van Église Verte, Juliette Maupas, presenteerde tenslotte een variant van onze eigen Eco(kerk)-checklist voor de christelijke gemeenschappen in Frankrijk, geïllustreerd met een lange lijst van duurzame projecten in 850 groepen. Die lijst met ‘good practices’ doet denken aan onze doorlopende campagne ‘Met een 7-sprong naar integrale ecologie’ en aan het online platform op onze website, waar we onder de hashtag ‘ik7mee’ nog steeds levendige getuigenissen verzamelen van hoe mensen in hun parochie, gezin, organisatie, bedrijf of school de 7-sprong al waagden.
In maart 2024 kwamen de JESC-onderzoekers Béla Kuslits and Colm Fahy naar buiten met hun onderzoeksrapport 'Faith-Based Organizations and European Food Policy'. Het rapport legt de basis voor de oprichting van een overkoepelend Europees netwerk van geloofsorganisaties genaamd ‘Our Daily Bread’, om verenigd te kunnen deelnemen aan het debat rond duurzame voedselsystemen op Europees niveau.
