Seminarie 'From Ideology to Discernment'

Smaakmaker: Welk refrein keert terug in crisistijden? (© NRV-SP)

Gegevens: Expert seminar; 31 december 2023; Hits: 1342

Het seminarie bracht ons een hele reeks inzichten en analyses uit verschillende werelddelen en contexten. Het eerste inzicht voor het Netwerk Rechtvaardigheid en Vrede (zie NRV) was hoe goed en waardevol het was om te luisteren naar academici die onze perspectieven op de huidige crisis verruimden. We waren in staat om te grasduinen in observaties, concepten en analyses die meer licht werpen op de hedendaagse ontwikkelingen.

Smaakmaker: Diaconale initiatieven in crisistijden (© NRV-SP)

Gegevens: Expert seminar; 22 december 2023; Hits: 1353

Hoe verhouden theoretische inzichten over de crisissen zich met de huidige diaconale context in Vlaanderen? Een volledig beeld schetsen van hoe de crisissen ingrijpen op lokale diaconale initiatieven is een onmogelijke opdracht.

Daarom beperken we ons tot een casus: 'Onthaal Sint-Antonius', een diaconale werking ingeplant in Antwerpen, met een kenmerkend demografisch segment.

Smaakmaker: Ecologische bekering in theorie en praktijk (© NRV-SP)

Gegevens: Expert seminar; 13 december 2023; Hits: 1141

Hoe verhouden theorie en praktijk zich tot elkaar in de werking van Ecokerk?, is een van de hoofdvragen die Karel Malfliet met zich meedroeg tijdens zijn jarenlange inzet voor NRV-Ecokerk.

In deze bijdrage pluist hij deze verhouding uit én reikt bovendien een handige methodiek aan: de "theorie van de menselijke basisbehoeften", zoals ontwikkeld door de Chileense econoom Manfred Max-Neef.

Smaakmaker: Verstraeten stelt prangende vragen in crisistijden (© NRV-SP)

Gegevens: Expert seminar; 08 november 2023; Hits: 2122

Prof. Em. Johan Verstraeten stelt drie prangende vragen over het katholiek sociaal denken in crisistijden:

Welke analyse maakt hoogleraar economie Noreena Hertz in haar boek ‘The Lonely Century’?
Hoe misbruiken extreemrechtse groepen referenties naar christelijke waarden?
Welke gevolgen heeft dit alles voor de kerken?

Smaakmaker: Spiritualiteit doet mensen en relaties openbloeien (© NRV-SP)

Gegevens: Expert seminar; 25 oktober 2023; Hits: 1947

Anna Abram, rector van het Margaret Beaufort Institute of Theology, vraagt zich af of katholiek sociaal denken en spiritualiteit – die in de praktijk weinig toenadering zoeken tot elkaar – baat zouden kunnen hebben bij een hechtere relatie?

Smaakmaker: Verliest de Kerk de band met het kritische maar voedende middenveld? (© NRV-SP)

Gegevens: Expert seminar; 26 september 2023; Hits: 2280

Lisa Cahill legt de vinger op de wonde en focust op genderongelijkheid. Voor haar is de ongelijkwaardige behandeling van vrouwen, zowel in de kerk als in de samenleving, historisch de grootste en langstdurende vorm van discriminatie en geweld. Ondanks vele sociale acties en hoop, blijft de geschiedenis zich herhalen: geweld, oorlog, seksueel misbruik,…

Ook binnenkerkelijk, ondanks erkenning en oprichting van verschillende commissies, blijft de onderwaardering van vrouwen volgens haar voortduren.

Smaakmaker: Fratelli tutti leert hoe een leider moet handelen (© NRV-SP)

Gegevens: Expert seminar; 04 september 2023; Hits: 978

Mathias Nebel kijkt kritisch naar de ideeën van de ‘Theologia del Pueblo’ (TP), zoals die in de jaren 1960-70 in Argentinië ontwikkeld werden (zie theologie van het volk). Ze dragen een zekere dubbelzinnigheid in zich en kunnen verwarring stichten rond de begrippen ‘Gods volk’, ‘bevrijding uit onderdrukking’ en ‘de wil van het volk’.

Als het begrippenkader van de ‘theologie van het volk’ vandaag populistische regimes voedt en antisysteembewegingen inspireert, wat is dan het antwoord van paus Francisus daarop?

Smaakmaker: Democratieën in Latijns-Amerika staan steeds meer onder druk (© NRV-SP)

Gegevens: Expert seminar; 23 augustus 2023; Hits: 1034

Mathias Nebel maakt een vlijmscherpe analyse van de huidige samenleving vanuit de Latijns-Amerikaanse realiteit. Antisysteembewegingen en populisme nemen toe.

Populistische bewegingen maken gebruik -of misbruik- van katholieke woordenschat en van begrippen die zo uit het katholiek sociaal denken lijken te komen: "Door gebruik te maken van de hopeloosheid en wrok van de bevolking en de hoop op radicale verandering te cultiveren, reconstrueren deze politieke bewegingen de democratie rond passies in plaats van rond publiek debat. Hun project mobiliseert wat ik een ‘mystiek van het volk’ noem, die niet zonder parallellen is met de mystiek van ‘Gods volk’ in de katholieke kerk."

Smaakmaker: Jongeren ervaren de Kerk als inconsequent (© NRV-SP)

Gegevens: Expert seminar; 18 juli 2023; Hits: 1083

In het licht van de komende Wereldjongerendagen in Lissabon, staat Fernando Sahayades stil bij de vraag hoe jongeren de kerk vandaag meer dynamiek kunnen geven.

Een blik op de toekomst zonder naar het verleden te kijken is “koffiedik kijken”. Daarom geeft Sahayades in zijn bijdrage eerst een uitgebreid historisch overzicht van het ontstaan en de evolutie van het sociaal denken, vanaf Rerum Novarum tot Fratelli Tutti toe. Daarbij ligt de focus voor hem op verwijzingen naar en erkenning van andere religies: komen deze voor in het sociaal denken van de kerk?

Smaakmaker: Wat we kunnen leren van planten (© NRV-SP)

Gegevens: Expert seminar; 10 juli 2023; Hits: 1142

Luigino Bruni neemt ons mee op een boeiende gedachteoefening: hoe kunnen we sociale bewegingen in tijden van crisis revitaliseren?

Bruni vertrekt van wat wel eens “de vloek van de stichter” wordt genoemd: “hoe sterker de stichter, hoe zwakker de organisatie”. Na het vertrek van zo’n sterke stichter, hebben organisaties het vaak moeilijk om zich te handhaven, of om zich heruit te vinden zodat ze het project kunnen verderzetten in een nieuwe realiteit.

Smaakmaker: De Kerk heeft de plicht een tegenstem te bieden (© NRV-SP)

Gegevens: Expert seminar; 23 juni 2023; Hits: 1070

Rolando A. Tuazon, die als priester en theoloog werkt in de Filippijnen, richtte in zijn lezing de blik op de diepere oorzaken van een echte politieke aardschok in zijn thuisland: de herverovering van het presidentschap door de beruchte Marcos familie tijdens de recente verkiezingen van 9 mei 2022.

Deze verkiezingsoverwinning werd voorafgegaan door een massieve disinformatiecampagne, waardoor de verschrikkingen van het vorige Marcosregime succesvol uit het volksgeheugen werden gewist.

Smaakmaker: Over een verdeelde Amerikaanse samenleving (© NRV-SP)

Gegevens: Expert seminar; 07 juni 2023; Hits: 1195

Bill Purcell, professor aan de University of Notre Dame, USA, valt met de deur in huis door de toegenomen polarisering in de Amerikaanse samenleving te beschrijven: ongezien sinds de Amerikaanse burgeroorlog (1861-1865).

Deze polarisatie tekent zich niet alleen of in de politiek, maar ook in het dagelijks leven van de mensen. En dus ook in kerkelijke kringen.

Smaakmaker: Aina maakt katholieke leer tastbaar in Afrika (© NRV-SP)

Gegevens: Expert seminar; 05 mei 2023; Hits: 1123

Raymond Olusesan Aina, die als priester en theoloog werkt in Abuja (Nigeria), reikt ons een reeks voorbeelden uit de praktijk aan. Door stil te staan bij de manieren waarop de Kerk de mouwen opstroopt in Sub-Sahara Afrika, demonstreert hij hoe katholiek sociaal denken en handelen goed moet ingeplant zijn in de lokale menselijke context om haar doelen niet voorbij te schieten.

Tegelijk onderstreept hij hoe intensief de Kerk in Afrika zich inzet om de levensomstandigheden en levenskwaliteit van Afrikanen te verbeteren en zo haar christelijke missie trouw te blijven – maar ook omdat zij anders in de ogen van de bevolking helemaal niet geloofwaardig is.

Smaakmaker: Chenu houdt katholieke leer een spiegel voor (© NRV-SP)

Gegevens: Expert seminar; 11 april 2023; Hits: 1632

Prof. Em. Johan Verstraeten, voorzitter van het Netwerk Rechtvaardigheid en Vrede, reikt een kader aan om van ideologie naar onderscheiding te evolueren in het katholiek sociaal denken. Volgens Verstraeten is het tijd om na te denken over de toekomst, om de volgende stap te nemen in katholiek sociaal denken EN handelen. Want we leven vandaag in een grondig veranderde context: de grootste economische, politieke, sociale en ecologische crisis sinds WO II.

Onze huidige tijd heeft haar eigen dringende noden en vraagt om nieuwe creatieve oplossingen, daarom kan – en mag – katholiek sociaal denken en handelen niet doorgaan als in het verleden.

Smaakmakers: telkens een aanzet tot solidaire actie (© NRV-SP)

Gegevens: Expert seminar; 11 april 2023; Hits: 1893

Tijdens een “expert seminar” van het Centrum voor Katholiek Sociaal Denken van de KU Leuven (zie ccst) kwamen uit verschillende werelddelen inzichten bij elkaar over hoe de kerk, hoe christenen, vandaag een zinvolle bijdrage kunnen leveren aan de samenleving.

Een van de hoofdvragen was of het sociaal denken van de kerk kan inspireren om als gelovigen, als kerk, deel te nemen aan zich voltrekkende veranderingsprocessen.