Wat leert Jezus ons wanneer Hij anderen de voeten wast? De voeten wassen en aan tafel opdienen zijn vormen van minderwaardige arbeid, maar juist die ‘tafeldienst’ typeert de christelijke liefde voor anderen. Jezus stelt een daad die christenen dienen na te volgen.
Met Emmanuel Van Lierde en Veerle Draulans kunnen we stellen dat Jezus zo “de opdrachtgever van het diaconale handelen” voor ons is.

Met Katrijn Loverie, praktijkgericht orthopedagoog in het dagcentrum ’t Ateljee van De Ark Antwerpen, gaan we dieper in op hoe zorg opnemen voor elkaar en onderlinge solidariteit beleven een verhaal van wederkerigheid en vriendschap is. 

Met theoloog Stefan Paas, met publicist Marc Van de Voorde en met Emmanuel Van Lierde leren we hoe christenen relevant kunnen zijn en blijven in de hedendaagse geseculariseerde samenleving. Als de kerk zich nederig maar niet te bescheiden opstelt, kan ze de maatschappij verrijken met wijsheid, engagement en vrijheid.

Kerkjurist Rik Torfs (KU Leuven) staat stil bij het valse dilemma tussen liefde en recht, hoe elke gemeenschap wetten en regels nodig heeft en hoe het christelijk geloof weerbarstig is en tegelijk ook weerbaar maakt. 

Met Emmanuel Van Lierde gaan we dieper in op de mateloosheid van de liefde en de zeven werken van Barmhartigheid. De kerk heeft aan de lijst van lichamelijke werken parallel zeven geestelijke werken van barmhartigheid toegevoegd.

Daarna getuigt Leo De Weerdt, jezuïet en hoofdaalmoezenier voor de katholieke eredienst in de gevangenis, over zijn roeping.

Met Emmanuel Van Lierde leren we hoe het ambt van diaken verschillende invullingen kent. Een diaken oefent zijn roeping uit op drie domeinen of ‘diaconieën’: in de liturgie, in het Woord (de verkondiging) en in de naastenliefde. En dat telkens in een dienende rol.

Diaken Werner De Greve schetst zijn roeping en vertelt wat hem als diaken drijft en dagelijks naar de mensen brengt. 

Het christelijk geloof is mateloos en christelijk engagement is radicaal. Net daarom kan je moeilijk in je eentje gelovig engagement opnemen. Met Emmanuel Van Lierde zien we hoe diaconie een gemeenschapsaangelegenheid is. Steun van anderen en je regelmatig voeden aan spirituele bronnen zijn daarvoor onontbeerlijk.
Pastorale zorg bij psychisch kwetsbare mensen is oefenen in geduld, wachten, blijven luisteren, iemand niet afschrijven en nabij blijven ondanks alles. Goedele Miseur, spiritueel verzorger en herstelondersteuner in het Universitair Psychiatrisch Centrum (UPC) Duffel, getuigt over haar taken en roeping binnen psychiatrie.

Is christelijke naastenliefde gelijk te schakelen met menselijke liefdadigheid? Waarom hamert de Kerk op de eigenheid van christelijke naastenliefde, caritas en diaconie? Met Emmanuel Van Lierde ontdekken we dat het belangrijk is om de link tussen sociale inzet en geloof te blijven leggen, want de opdracht blijft hoe dan ook mensen bij Jezus te brengen, hen Zijn liefde en barmhartigheid te tonen en te laten ontdekken. 
Xenner, als Kempense vertaling van de Godsnaam Jahwe, Ik ben er, toont concreet hoe sociale inzet precies het geloof in Jezus als grondslag kan hebben. Griet Van Coillie en Mark Bergmans van de werkgroep diaconie in pastorale eenheid Mol-Balen, vertellen honderduit over hun ervaringen met verschillende vormen van innovatieve diaconie. 

Om te zien wat er leeft, te oordelen wat nodig is en te handelen ten bate van wie vandaag uit de boot valt, is het een noodzaak om present te zijn in de samenleving. De kerk dient naar buiten te gaan en naar de mensen toe te stappen. Met Emmanuel Van Lierde stellen we vast dat sociaal geëngageerde mensen een duidelijke meerwaarde zijn voor de kerk. 

Willy Bombeek, interdiocesaan coördinator Homoseksualiteit & geloof, onderstreept dat de kerk een veilige haven, een asielplek zou moeten zijn voor iedereen, ongeacht zijn of haar geaardheid. De kerk als een plaats waar we als zondaars mogen thuiskomen bij de Vader en waar we gemeenschap vormen met iedereen omdat elkeen een kind van God is. 

Nederigheid siert de dienstbare mens. Met Emmanuel Van Lierde ontdekken we hoe een christen die – in Jezus’ voetsporen – dienstbaar in het leven wil staan, vandaag tegen de stroom van zelfgenoegzaamheid in moet roeien. Brengt een cultuur waarin zelfbeschikking centraal staat, de mensheid wereldwijd dichter bij integrale ontwikkeling voor én de aarde én de arme?
Bij Present legt Jolien Jaspers, algemene coördinator Present vzw, uit dat vrijwillig engagement gelukkig maakt, hoe je nieuwe vrijwilligers kan werven en waarom het belangrijk is dat vrijwilligerswerk onbezoldigd is en blijft. 

Om de moeilijke samenhang tussen diaconie en verkondiging te duiden gaat Emmanuel Van Lierde te rade bij theoloog Antoon Arens en de encycliek Deus caritas est van paus Benedictus XVI.
De weggeefwinkel Maison Bernadette illustreert deze spanning in de praktijk. Bovendien getuigen Sabine Cottem, Ann Tarras en Wesley Vandenbroucke over hoe deze diaconie van wezenlijk belang is voor de groei als levendige geloofsgemeenschap.

De voorbije decennia heeft de ontkerkelijking van organisaties en instellingen zich verder doorgezet. Het typisch christelijke gedachtegoed verdwijnt naar de achtergrond. Volgens Emmanuel Van Lierde is en blijft het een cruciaal aspect of er voldoende christenen in de organisatie, beweging of instelling aanwezig zijn om de christelijke identiteit te belichamen.
Tony De Jans, zingevingscoördinator bij beweging.net nationaal en verantwoordelijke Pastoraal en Identiteit bij Caritas Vlaanderen, beaamt dat de katholieke identiteit snel kan verdampen als je geen gelovige mensen meer hebt. Voor hem ligt de sleutel in het aanbieden van vorming rond zingeving. 

Op 27 september 2024 was kardinaal Michael Czerny te gast in het hoofdkwartier van Caritas International te Brussel. Daar ontmoette hij vertegenwoordigers van katholieke sociale organisaties in ons land, met wie hij sprak over de relatie tussen synodaliteit en het sociale en ecologische engagement van de Kerk. 

Bisschop Lode Van Hecke gaf daarbij een korte maar aangrijpende inleiding. De Gentse bisschop onderstreepte dat het bezoek van de kardinaal signaleerde dat paus Franciscus’ aandacht steeds naar migranten, vluchtelingen en mensen in de periferie blijft uitgaan. “U, kardinaal, bent een krachtige stem voor de meest kwetsbaren”. 

In onze seculiere en pluralistische maatschappij kent het christelijke middenveld een spanning tussen identiteitsverlies en relevantieverlies. Welke strategieën kunnen christelijke organisaties en bewegingen hanteren inzake hun christelijke of katholieke identiteit? Emmanuel Van Lierde gaat te rade bij theoloog Lieven Boeve die vier pistes beschrijft. 
Met Francis Loyens, bisschoppelijk gedelegeerde voor onderwijs en communicatie in het bisdom Hasselt en ondervoorzitter van het bestuursorgaan van Katholiek Onderwijs Vlaanderen, gaan we aansluitend dieper in op het model van de katholieke dialoogschool en community service learning. 

Diaconie is meer dan liefdadigheid. Het is van wezenlijk belang voor christenen om te politiseren en met structurele ingrepen scheefgegroeide maatschappelijke verhoudingen aan te pakken.
Met Emmanuel Van Lierde duiden we hoe het christelijk geloof oproept om de status quo te doorbreken en te zoeken naar een andere, betere, samenleving. Daarna legt Lieve Herijgers, directeur Broederlijk Delen, uit hoe de strijdpunten van Broederlijk Delen ontspruiten uit de christelijke wortels. Bouwen aan een rechtvaardige wereld en ijveren voor solidariteit heeft voor Broederlijk Delen alles te maken met de opbouw van het Rijk Gods. 

Paus Franciscus zet op verschillende manieren de strijd tegen armoede in de kijker. In de Exhortatie Evangelii Gaudium verbindt hij evangelisatie met sociale inzet. In de encycliek Laudato Si’ zijn de ecologische en sociale vraagstukken onlosmakelijk met elkaar verbonden. Emmanuel Van Lierde stelt met de paus vast dat sociale en ecologische problemen niet los van elkaar staan en oplossingen om een holistische aanpak vragen, waarbij de strijd tegen armoede, ijver voor de menselijke waardigheid en zorg voor de natuur hand in hand gaan. 
Er duiken altijd nieuwe vormen van armoede op, weet Lieven De Pril, educatief medewerker bij Welzijnsschakels. De mentaliteit in de samenleving is veranderd van solidair met elkaar naar individuele schuld. Armoede in kaart brengen en lokale ondersteuning van mensen in armoede zijn van wezenlijk belang. 

Als ik Christus centraal stel in mijn leven, kan ik de ander zien door de ogen van Jezus. Dat betekent dat ik met Zijn barmhartige blik naar mijn medemensen kijk. Het betekent ook dat ik in het gelaat van de ander Jezus’ blik naar mezelf ontwaar en dat ik Jezus herken in het gelaat van de mens in nood. Emmanuel Van Lierde noemt dit, samen met paus Franciscus, de dubbele blik van de christelijke naastenliefde.
Hoe kan je diaconie verstaanbaar uitleggen aan jongeren? Samen met Sofi Van Ussel, directeur Kamino – Samen jongelooflijk, stellen we ons deze vraag. Bovendien ontdekken we dat als christenen diaconie gestalte geven, dat deels de redding van de kerk zal zijn, want het maakt haar relevant. 

Met theoloog Johan Verstraeten, voorzitter van het Netwerk Rechtvaardigheid en Vrede constateert Emmanuel Van Lierde dat er nog altijd mensen uit de boot vallen van het bestaande hulpaanbod, waardoor engagement voor mensen in de marge noodzakelijk blijft.

Met priesters Daniël Alliet en Marcel Cloet ontdekken we hoe liefdadigheid (caritas) beslist nodig is, maar evenzeer is het uitermate belangrijk dat de kerk inzet op het empoweren van mensen en de structuren die onrecht veroorzaken (diaconie), aanpakt. Beide heren missen het profetisch spreken en handelen: mensen die hun nek uitsteken voor de meest kwetsbaren. House of Compassion in de Begijnhofkerk in Brussel, illustreert deze visie. 

Met de Praagse priester en auteur Tomáš Halík onderzoekt Emmanuel Van Lierde de tekenen van de tijd om vast te stellen dat met het leeglopen van de kerken en de schandalen wereldwijd, ook de geloofwaardigheid van de Kerk aangetast is. Het is een gewonde kerk. En wij zijn gekwetste christenen. Hoe kunnen we gevoelens van onmacht en schaamte te boven komen?
In dezelfde lijn getuigt Mia De Schamphelaere, coördinator van het Nederlandstalige gemeenschappelijke opvangpunt voor seksueel misbruik, hoe vanaf 2010 – toen de affaire-Vangheluwe aan het licht kwam – in de kerk verschillende stappen gezet zijn om slachtoffers van misbruik te erkennen. 

De parabel van de barmhartige Samaritaan is het Evangelieverhaal dat als geen ander illustreert wat het gebod van naastenliefde voor christenen betekent. Onverwacht en ongevraagd doorkruist de situatie van een ander de eigen plannen. Hoe ga je daarmee om? 
Met Emmanuel Van Lierde staan we stil bij het woord barmhartigheid en wat het betekent om geraakt te worden door een ander in nood. Daarna gaat Emmanuel Wybo, directeur Bijbeldienst bisdom Brugge en belevingscentrum Biblia, in op de kern van de Bijbel, het belang van het vertellen van verhalen voor diaconie en hoe de parabel van de Barmhartige Samaritaan ook oproept tot een blijvend engagement.