Op 18 april 2020 – pal in de eerste corona lockdown – overleed de Vlaamse protestantse bijbelwetenschapper Egbert Rooze. Hij liet een boeiende erfenis achter binnen de politieke Bijbellezing (korte levens -en literaire biografie hier).

Zijn plotse overlijden betekende ook een groot verlies voor Ecokerk, waarvan hij sinds de oprichting in 2005 een gedreven bondgenoot en inspirator was (Ecokerk in memoriam hier).

Tweeënhalf jaar na dit verlies sloegen Ekklesia Breda en bijbels leerhuis Zinsverband de handen in elkaar om Roozes gedachtengoed opnieuw in de schijnwerper te zetten. De vrucht hiervan was het internationaal bijbelsymposium ‘Herstellende gerechtigheid’, dat op vrijdag 14 oktober 2022 plaatsvond in de Lutherse kerk in Breda. Doel van deze studiedag was niet alleen om stil te staan bij het werk van Egbert Rooze, maar vooral ook vanuit zijn politieke Bijbellezing sporen te trekken naar de toekomst. 

De jaarlijkse Trefdag van Attent - Netwerk voor maatschappelijke inzet van het bisdom Antwerpen- was dit jaar op 14 mei. Hij maakte indruk door de sterke inhoudelijke bijdragen.

De voormiddag stond volledig in het teken van de encycliek Fratelli Tutti, waarbij Franciscus’ oproep voor “de wedergeboorte van een universeel ideaal van broederlijkheid” (FT 8) de volle aandacht kreeg. 

De eerste sessie van de Katholieke Sociale Dagen op vrijdag 18 maart was helemaal gewijd aan het thema ‘Demografische transitie en familieleven’. De Europese ‘demografische winter’ en de effecten van de pandemie op de bevolking zouden aan bod komen. En toch pakten de presentaties een stukje anders uit, omdat iedereen aangegrepen was door de gebeurtenissen in Oekraïne… 

NRV participeerde aan de European Catholic Social Days 

Enkele perspectieven voor de toekomst

Het lijdt geen twijfel dat Paus Franciscus de diaconie radicaliseert. Radicalisering betekent hier niet dat hij een revolutie wil ontketenen, al gebruikt hij soms zeer scherpe woorden, zoals in Evangelii Gaudium waar hij op roept om “alles te transformeren, zodat de kerk haar gebruiken, haar manieren van handelen, haar tijdschema’s en agenda’s, haar taal en structuren op een gepaste manier kan kanaliseren voor de evangelisatie in plaats van te zorgen voor haar zelfbehoud.” 

Populorum Communio, de vastenbrief van de Belgische Bisschoppen, roept op om weerwerk te bieden aan de onverschilligheid en zich in te zetten voor een meer rechtvaardige wereld, samen met vele anderen.

De brief actualiseert de boodschap van de encycliek Populorum Progressio die 50 jaar geleden verscheen en zoekt hoe bevrijdend werken aan meer solidariteit en barmhartigheid ook vandaag gestalte kan krijgen.

Toenmalig NRV-voorzitter Marcel Cloet vertelt op Radio Spes over zijn engagement en over de start daarvan, al in zijn kinderjaren in het gezin waarin hij opgroeide.

Op donderdag 29 september was aartsbisschop De Kesel te gast in de Huidevetterstraat, op uitnodiging van het Netwerk Rechtvaardigheid en Vrede, voor een lunchcauserie. Het werd een boeiend en open gesprek over de plaats van de kerk in de samenleving, en over de rol van solidariteitsorganisaties hierin. In ‘De vreugde van het Evangelie’, de exhortatie die Franciscus publiceerde, schrijft hij: ‘Een authentiek geloof - dat nooit gemakzuchtig en individualistisch is - houdt altijd een diep verlangen in om de wereld te veranderen, waarden door te geven, iets beters na ons verblijf op aarde achter te laten’ (Evangelii Gaudium 183).

Wat zijn de sociale vraagstukken 125 jaar na Rerum Novarum? NRV nodigt je uit naar dit symposium, georganiseerd naar aanleiding van de voorstelling van het boek van Ellen Van Stichel.

Voor wie enige gevoeligheid heeft voor het lijden van mensen, ook wanneer we hen niet persoonlijk kennen, verschijnt onze globaliserende wereld voortdurend als een bron van verontwaardiging: ze wordt immers gekenmerkt door ongelijkheid en armoede. Geconfronteerd met deze wereldwijde problematiek rijst de vraag wat er kan en moet gedaan worden aan deze ongelijkheid.

Het Centrum voor Levensbeschouwing en Detentie werd op 4 juni voorgesteld in Leuven. Het centrum is ontstaan als een samenwerkingsverband tussen geestelijke verzorgers in de gevangenis en de KU Leuven. Het heeft als doel vanuit verschillende levensbeschouwingen na te denken over levensbeschouwing in de gevangenis en een over meer humane omgang met criminaliteit.

Ellen Van Stichel sprak op de lanceerdag van Attent: Netwerk voor Maatschappelijke Inzet in het Bisdom Antwerpen. Ze duidde hoe het gebod van de naastenliefde als motivatie en drijfveer kan functioneren voor het werken aan gerechtigheid. 

Haar powerpointpresentatie is hier te downloaden. 

Basiscursus Katholiek Sociaal Denken - Deel 1

De Nederlandse theoloog Erik Borgman verduidelijkt hoe hij in het katholiek sociaal denken een hoopvol perspectief voor onze samenleving ontwaart.

Met dank aan VKMO.

Basiscursus Katholiek Sociaal Denken - Deel 2

Hebben wij met elkaar te maken, zijn wij voor ons geluk van elkaar afhankelijk? Het katholiek sociaal denken werpt een bijzonder licht op deze vragen, stelt Erik Borgman.

Met dank aan VKMO.

Basiscursus Katholiek Sociaal Denken - Deel 3

"Er is niemand die er niet toe doet" - dat is volgens theoloog Erik Borgman een fundamentele overtuiging die klinkt in het katholiek sociaal denken.

Met dank aan VKMO.

"Een hedendaagse bevrijdingstheologie dient in mijn ogen een nieuwe gemeenschap te vormen die de strijd kan aanbinden tegen een gemeenschappelijke vijand: scheve machtsverhoudingen die het gevolg zijn van een neoliberaal en globaal kapitalistisch marktsysteem. Het is mijns inziens noodzakelijk om niet meer enkel op het sociaal-culturele niveau te denken, maar om (opnieuw) op het politiek-economische niveau te durven opereren."

Kristien Justaert formuleert enkele krijtlijnen voor een hedendaagse bevrijdingstheologie, geïnspireerd door het basiswerk van Gustavo Gutiérrez uit 1971. Dit artikel verscheen oorspronkelijk in Collationes in 2013.

Lees meer 

"Ik bekijk caritas/diaconie doorheen de bril van het omgaan met machtsverhoudingen. Vaak is de thematiek van 'macht' een taboe-onderwerp, wat kan leiden tot een gevangen blijven in gevoelens van onmacht of tot vormen van machtsmisbruik en almachtsfantasieën. De thematisering van macht stimuleert binnen het domein van caritas/diaconie meer aandacht voor ethisch wenselijke relaties."

Annemie Dillen over de wijze waarop machtsverhoudingen diaconaal werk bepalen en doorkruisen, in Collationes, 2009.

Lees meer

“Het denken over God en het werken aan verandering kunnen en mogen niet uit elkaar gehaald worden. Het engagement komt voor mij eerst en is een voorwaarde om aan theologie te kunnen doen. Het is pas vanuit je engagement dat theologische reflectie mogelijk wordt.” Relevant, het magazine van het bisdom Antwerpen, interviewde stafmedewerker diaconie Anneleen Decoene.

Lees het interview.

Wat wordt bedoeld met diaconie?

De term diaconie verwijst naar de maatschappelijke inzet waartoe de christelijke traditie oproept. Het begrip omvat het handelen door christenen dat gericht is
- op het voorkomen, opheffen, verminderen, dan wel mee uithouden, van het lijden en de sociaal-maatschappelijke nood van individuen en groepen mensen
- en op het scheppen van rechtvaardige verhoudingen.