Dubbele bodem
Ik zit al eens graag op een berg. Niet enkel op een of andere (scherpe) heuvel in Vlaanderen, of op een golving in de Ardennen. Neen, ergens op een berg in de Alpen. Enerzijds voor het mooie uitzicht natuurlijk, en de rust. Anderzijds voor de frisse lucht die toch wat zuiverder aanvoelt dan diegene die ik ’s morgens inadem terwijl ik met zoveel anderen ‘schaapsgewijs’ in de file richting Brussel sta. Zo’n plek boven de 2000 meter hoogte maakt ook je hoofd wat leeg en zet aan tot een open reflectie.
Natuurlijk wens ik dat de lucht overal wat zuiverder is, dat we de natuur minder belasten en het klimaat niet opwarmen. In de praktijk is het niet altijd zo eenvoudig. Een organisatie als Missio steunt initiatieven van mensen en gemeenschappen in de verschillende continenten, maar willen we op ecologisch vlak zelf iets doen, hier bij ons, dan moet het gebeuren met kleine stappen. Daarom investeerden we bijvoorbeeld de voorbije jaren in onze energieopslorpende kantoren. Het gebouw van Missio kreeg een nieuw dak met isolatie die voldoet aan de recente normen. Een nieuwe gasketel zorgt voor een efficiëntere werking en minder uitstoot. Nieuwe thermostatische kranen bepalen bovendien het verbruik per bureau. Resultaat is niet alleen een dalend energieverbruik. Het gebouw kreeg in het algemeen een aangenamer ‘klimaat’. Op het einde van deze investeringen schreef Missio zich in op een groene groepsaankoop – voor duurzame energie - van een milieubeweging. Missio ecologie. Het is natuurlijk een beperkt initiatief, maar alle beetjes helpen.
Denk je iets verder dan deze kleine stappen in de goede richting, dan wordt het moeilijker. Dan rijst vaak de vraag of de nieuwe globale aandacht voor ecologie gepromoot wordt uit zorg voor de natuur, of om andere redenen. Werden de gratis plastiek zakjes uit de supermarkt vervangen door betalende grotere plastiek zakken om ecologische redenen? Springen vele Noord-Zuid organisaties graag op de ecologische kar omdat er wat roest zit op hun discours uit de jaren ’70 en ze een nieuw verhaal nodig hebben? In hoeverre kunnen wij samen met onze partners in het Zuiden nadenken over dit thema zonder paternalistisch te worden? Een verhoogde uitstoot staat bij hen immers net voor (economische) groei. Zij kunnen namelijk niet zo vlot gezonde lucht op papier kopen. En ga ik zelf na of mijn boeketje bloemen uit Nederland komt, of overgevlogen is uit Colombia?
Wat bijvoorbeeld met de windmolens die oprijzen als nieuwe symbolen van aandacht voor het klimaat? Omdat het klimaat ook mij beweegt, ging ik onlangs naar een vergadering in mijn dorp over de komst van enkele windmolens. Mijn oorspronkelijk enthousiasme maakte echter plaats voor verwarring na enkele gesprekken met ingenieurs en verantwoordelijken van deze bedrijven. Ook zij waren zeer blij met de groeiende aandacht voor het klimaat. Hun bedrijven bleken mooie winsten te maken dankzij zware eco-subsidiëring van de overheid. Met dit overheidsgeld bouwen ze windmolens. De opgewekte stroom verkopen ze dan weer duurder dan nodig omdat het ‘groene stroom’ is. Kortom, de kassa rinkelt. Toen ik vroeg wat er op het einde van de levensduur zou gebeuren met de windmolens kreeg ik de fijne opmerking dat dit geen zorg voor nu was. Later zouden de (schadelijke) onderdelen wel naar een of ander Aziatisch of Afrikaans land gestuurd worden voor ontmanteling. Door kinderhanden? Van een globale problematiek gesproken.
Dus nadenken en haalbare initiatieven nemen zonder dubbele bodem is de boodschap. Bijgevolg neem ik wat meer de fiets als mijn kinderen me erop wijzen dat het toch zo ver niet is. Koop ik lokale bio-producten of verpakkingen gemaakt van ‘plastiek soep’ en doe ik ook thuis een inspanning om het energieverbruik laag te houden. En rijd ik af en toe de bergen tegemoet om mezelf eraan te herinneren hoezeer ik hou van zuivere (berg)lucht. In de hoop dat er niet alleen een gezond klimaat overblijft in de Alpenregio, maar ook in New Delhi, Beijing, Rio de Janeiro én Brussel.
